Informacja o umorzeniu śledztwa w sprawie przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy publicznych w związku z rozmową Ministra Spraw Wewnętrznych i Prezesa NBP
W dniu 16 września 2014 r. prokurator z Prokuratury Okręgowej w Warszawie wydał postanowienie o umorzeniu śledztwa o sygn. V Ds. 208/14 w sprawie przekroczenia uprawnień przez funkcjonariuszy publicznych w osobie Prezesa Narodowego Banku Polskiego i Ministra Spraw Wewnętrznych w dniu 17 lipca 2013 roku w Warszawie w wyniku podjęcia nieformalnych działań w restauracji „Sowa & Przyjaciele”, zmierzających do wprowadzenia zmian w ustawie o Narodowym Banku Polskim z dnia 29 sierpnia 1997 roku i w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi z dnia 29 lipca 2005 roku, które miały być dokonane w zamian za odwołanie z funkcji ówczesnego Ministra Finansów oraz naruszać niezależność Narodowego Banku Polskiego poprzez wprowadzenie regulacji umożliwiających powołanie instytucji Rady Ryzyka Systemowego, zmniejszenie roli Rady Polityki Pieniężnej a także umożliwiać finansowanie ze strony Prezesa Narodowego Banku Polskiego deficytu budżetowego państwa przez wykupywanie obligacji emitowanych przez banki i zakup przez Narodowy Bank Polski dłużnych papierów wartościowych poza operacjami rynku otwartego, działając tym na szkodę interesu publicznego, to jest o czyn z art. 231 § 1 kk, wobec stwierdzenia braku znamion czynu zabronionego.
Zawiadomienie w tej sprawie złożyło kilkanaście podmiotów, w tym osoby fizyczne i partie polityczne. Śledztwo wszczęte zostało w dniu 30 lipca 2014 r. i miało na celu zweryfikowanie okoliczności wskazanych w zawiadomieniach, w tym w szczególności zbadanie ewentualnego związku pomiędzy zarejestrowanymi wypowiedziami Ministra Spraw Wewnętrznych i Prezesa NBP a rzeczywistym przebiegiem prac legislacyjnych.
W toku śledztwa przesłuchano m.in. I Zastępcę Prezesa NBP, Dyrektora Departamentu Prawnego NBP, Prezesa Rządowego Centrum Legislacji, Ministra Spraw Wewnętrznych oraz Prezesa NBP, a nadto uzyskano i przeanalizowano obszerną dokumentację.
Tak zgromadzony materiał dowodowy nie potwierdził podejrzenia popełnienia przestępstwa nadużycia władzy z art. 231 § 1 kk, w tym w szczególności nie potwierdził, aby którykolwiek z funkcjonariuszy publicznych wskazany w zawiadomieniach przekroczył swoje uprawnienia lub nie dopełnił obowiązku działając jednocześnie na szkodę interesu publicznego lub prywatnego.
Z uzyskanego materiału dowodowego wynika między innymi, iż potrzeba dokonania zmian w ustawie o Narodowym Banku Polskim zgłaszana była przez Departamenty Narodowego Banku Polskiego od 2007 roku. Projekt zmian do ww. ustawy został przyjęty w dniu 18 marca 2013 roku, a więc kilka miesięcy przed zarejestrowaną rozmową. Projekt ten przewidywał między innymi odebranie Radzie Polityki Pieniężnej uprawnień do przyjmowania sprawozdania NBP na rzecz Rady Ministrów. W projekcie tym (z marca 2013 r.) znalazł się również zapis umożliwiający obrót papierami wartościowymi poza operacjami otwartego rynku. Zmiana ta podyktowany był potrzebą dostosowania przepisów ustawy do prawa unijnego, a nadto do uchwały Rady Polityki Pieniężnej z grudniu 2008 roku przewidującej możliwość dokonywania tego rodzaju zakupów w uzasadnionych przypadkach. Również inne zmiany w ustawie o NBP wynikały z konieczności dostosowania regulacji prawnych do aktualnych potrzeb rynku lub do prawodawstwa unijnego.
Powołanie Rady Ryzyka Systemowego wynikało z przepisów wspólnotowych Unii Europejskiej, obligującej kraje członkowskie do wyznaczenia organów odpowiedzialnych za stosowanie instrumentów polityki makroostrożnościowej.
Z akt postępowania wynika, iż zarejestrowana rozmowa, w kontekście podejmowanych następnie działań prawnych odnoszących się projektu zmian do ustawy o Narodowym Banku Polskim, jak też dalsza procedura legislacyjna w tej mierze, nie skutkowała wpływem na kształt prawny omawianych zagadnień, które już wówczas były przedmiotem działań legislacyjnych. Działania zaistniałe na płaszczyźnie legislacyjnej i prawnej po spotkaniu z dnia 17 lipca 2013 roku, były konsekwencją wcześniej wdrożonych procedur i postulatów formułowanych przez uprawnione do tego organy.
Nadto zebrane dowody nie wskazały, aby Premier RP posiadał wiedzę o przedmiotowym spotkaniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Prezesa NBP, brak jest jednocześnie jakiegokolwiek dowodu wskazującego na istnienie nieformalnego porozumienia pomiędzy ww. funkcjonariuszami publicznymi, które miałoby mieć związek z wprowadzeniem określonych regulacji prawnych w zamian za odwołanie z funkcji Ministra Finansów i które skutkowałoby naruszeniem niezależności Narodowego Banku Polskiego.
prok. Przemysław Nowak
Rzecznik Prasowy
Prokuratury Okręgowej
w Warszawie