Komunikat w sprawie umorzenia śledztwa dot. leków cytostatycznych
Data ostatniej aktualizacji: 2012-07-09
Prokuratura Okręgowa w Warszawie umorzyła śledztwo w sprawie niedopełnienia obowiązków służbowych przez urzędników Ministerstwa Zdrowia polegającego na niepodjęciu działań , mających na celu zabezpieczenie dostępności na terenie kraju leków cytostatycznych, niezbędnych do prowadzenia terapii onkologicznej, co doprowadziło do braku ww. leków w placówkach medycznych na terenie kraju w okresie od 22 października 2011 r. do 31 maja 2012 r. wobec braku znamion czynu zabronionego.
W ramach niniejszego postępowania ustalono, iż zarówno Minister Zdrowia Bartosz Arłukowicz, jak i pracownicy Departamentu Polityki Lekowej i Farmacji Ministerstwa Zdrowia, a w szczególności pracownicy Wydziału Dostępności i Bezpieczeństwa Produktów Leczniczych, niezwłocznie po uzyskaniu informacji o problemach z dostępnością produktów cytostatycznych podjęli działania mające na celu zapewnienie dostępności tych leków na rynku. Braki cytostatyków na rynku zostały spowodowane obiektywnymi trudnościami natury technologicznej, które wystąpiły w zakładach produkcyjnych jednego z głównych producentów leków z tej grupy, czyli spółki EBEWE, położonych w Unterach w Austrii. Problemy z dostępnością leków z tej grupy wystąpiły na terenie całej Europy i w tej sprawie interwencję podjęła Komisja Europejska, która stwierdziła, iż nie dysponuje odpowiednimi środkami prawnymi, które pozwoliłyby przeciwdziałać takiej sytuacji.
W oparciu o informacje uzyskane ze spółki EBEWE, potwierdzone przez Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, a także Ministerstwo Zdrowia, ustalono, że spółka jako podmiot odpowiedzialny, zgodnie z przepisami ustawy prawo farmaceutyczne, po raz pierwszy w październiku 2011 r. poinformowała Prezesa Urzędu o mogących występować czasowych problemach z dostępnością na polskim rynku leków o nazwach etoposid i methotrexat.
W związku z problemami z dostępem do etoposidu, od przełomu listopada i grudnia 2011r. Ministerstwo wydawało zgody na zakup tego leku w procedurze importu docelowego.
W dniu 20 marca 2012 r. przedstawiciele koncernu Sandoz poinformowali Ministerstwo Zdrowia o problemach technologicznych w procesie produkcyjnym, z którymi boryka się EBEWE, a które powodowały trudności w dostarczeniu na polski rynek cytostatyków. Po powzięciu informacji o skali problemu, przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia wysyłali zapytania i organizowali spotkania z innymi firmami farmaceutycznymi. Takie spotkania odbywały się w Ministerstwie Zdrowia od 23 marca 2012 r. do końca maja 2012 r. W spotkaniach brał udział Konsultant Krajowy w zakresie onkologii klinicznej, za pośrednictwem którego monitorowano dostępność cytostatyków w placówkach leczniczych. Znacząco zwiększono wydawanie decyzji pozwalających na import docelowy brakujących produktów leczniczych. Ministerstwo nawiązało współpracę z Rzecznikiem Praw Pacjenta, której celem miało być wyjaśnienie docierających do Rzecznika informacji o odmowie udzielenia świadczenia. Wszystkie z tych informacji, których było ok. 20, zostały sprawdzone i dyrektorzy jednostek zostali poproszeni o wyjaśnienie zaistniałej sytuacji. Z informacji przesłanych przez dyrektorów ośrodków nie wynikało, aby pacjenci mieli przerwane terapie, a występujące przerwy w terapii były powodowane okolicznościami innymi niż brak leków. Okoliczność ta została potwierdzona przez Rzecznika Praw Pacjenta, z którego informacji wynika, że w dniu 25 kwietnia 2012 r. do szpitali zaczęły docierać brakujące leki, a pracownicy Biura uzyskali od pacjentów potwierdzenie o wznowieniu terapii.
W toku śledztwa ustalono nadto, że do końca maja 2012 r. kontynuowane było sprowadzanie brakujących leków w procedurze importu docelowego, a liczba leków sprowadzanych w ten sposób znacząco spadała. Ministerstwo Zdrowia działając za pośrednictwem konsultanta krajowego, konsultantów wojewódzkich , a także wojewodów wprowadziło stały monitoring zaopatrzenia poszczególnych placówek w leki.
Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy Prokurator uznał, że w Ministerstwie Zdrowia nie doszło do zaistnienia przestępstwa niedopełnienia obowiązków służbowych w związku z działaniami mającymi na celu zagwarantowanie dostępności cytostatyków na rynku polskim.
Stąd też niniejsze postępowanie zostało umorzone wobec braku znamion czynu zabronionego. Niniejsza decyzja jest prawomocna.
Rzecznik Prasowy
Prokuratury Okręgowej w Warszawie
prok. Dariusz Ślepokura